Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc đổ nhầm nhiên liệu cho ô tô. Khi rơi vào tình huống nhầm lẫn nhiên liệu cho động cơ, cần phải xử lý kịp thời càng nhanh càng tốt, nếu không sẽ gây hư hỏng cực kì nghiêm trọng cho động cơ.
Việc sơ ý khi tiếp nhiên liệu cho xe ô tô có thể khiến bạn rơi vào hoàn cảnh xe máy xăng lại bơm nhầm nhiên liệu xe máy dầu và ngược lại. Theo nhiều người, việc nhầm lẫn này thường là do người sử dụng xe ô tô khi chuyển sang đi xe sử dụng nhiên liệu khác hoặc do sự bất cẩn của nhân viên ở trạm xăng.
Động cơ xăng và động cơ dầu khác nhau như thế nào?
Máy xăng cần mồi lửa để kích, đốt cháy nhiên liệu còn máy dầu không cần mồi lửa kích nổ
Điều đầu tiên bạn cần hiểu là cơ chế hoạt động của hai loại động cơ này. Động cơ xăng dùng bugi để đánh lửa, đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu (xăng và không khí). Chính vì vậy, máy xăng không được thiết kế để sự tự cháy xảy ra mà cần mồi lửa để kích. Chỉ số Octances chính là cơ sở để đo hiệu quả năng lượng xăng. Trong khi đó, ở máy dầu, béc phun cao áp sẽ nén hỗn hợp nhiên liệu dưới áp suất cao. Đến một nhiệt độ nhất định, dầu sẽ tự nổ và đẩy Piston trong xi lanh chứ không cần mồi lửa kích nổ. Động cơ dầu sẽ sử dụng chỉ số cetanes để tính toán hiệu quả nhiên liệu.
Như vậy, với động cơ xăng, nhiên liệu “cháy” có kiểm soát và động cơ dầu là sự “nổ” có kiểm soát. Nếu nhiên liệu bị đổ nhầm thì mức độ thiệt hại sẽ không giống nhau. Trong trường hợp nặng, bạn có thể sẽ phải thay cả động cơ.
Dấu hiệu nhận biết khi ô tô bị bơm nhầm nhiên liệu
Do phần lớn các xe ô tô hiện nay đều không được thiết kế hệ thống cảnh báo hoặc đèn cảnh báo đổ nhầm nhiên liệu nên việc đổ nhầm nhiện liệu cho ô tô hiện nay thật sự rất khó nhận biết. Trong trường hợp xe bị đổ nhầm nhiên liệu mà lái xe không phát hiện được, thì khi xe chạy, lái xe sẽ cảm nhận được động cơ bị rung lắc và xuất hiện những tiếng kêu bất thường.
Tác hại của việc đổ nhầm xăng vào dầu
Việc đổ nhầm xăng cho động cơ máy dầu có thể khiến xi lanh bị cháy, động cơ bị vỡ
Nếu sau khi đổ nhiên liệu xong và đi ngay tùy vào lượng diesel còn sót lại trong bình, xe vẫn có thể tiếp tục di chuyển, cho đến khi xăng vào buồng đốt. Do xăng có chỉ số octane cao nên không có hiện tượng tự kích nổ. Kinh nghiệm thực tế cho thấy, xe có thể vẫn chạy được vài km, nhưng máy rất ồn, yếu dần rồi chết hẳn, không khởi động lại được, phải kéo về xưởng để sửa chữa. Nếu để xe dừng lâu sau khi đổ nhầm (hoặc để qua đêm), xe có thể sẽ khó nổ ngay khi khởi động và nhanh chóng bị chết máy.
Hậu quả: Hư tổn nghiêm trọng nhất do việc bơm nhầm xăng vào động cơ diesel là hiện tượng nóng và bó máy, hỏng séc măng hoặc cả bộ hơi, pít-ton, xy-lanh, dẫn tới phải thay cả máy. Nếu để xe lâu không đi ngay sau khi đổ nhầm xăng, xăng có thể ăn mòn đường dẫn nhiên liệu bằng cao su, dẫn đến phải thay mới.
Cách xử lý: Nếu ngay lập tức phát hiện việc đổ nhầm, tuyệt đối không được khởi động động cơ. Tiến hành hút sạch toàn bộ nhiên liệu bị trộn lẫn ra ngoài, dùng bơm tay bơm hết dầu lẫn xăng ra, cho dầu mới vào bơm cao áp để súc rửa tiếp. Sau khi làm sạch vòi, phun khỏi xăng lẫn dầu, có thể khởi động lại động cơ và cho chạy không tải 10-20 phút để kiểm tra, nếu vẫn nổ như bình thường thì có thể yên tâm sử dụng, còn nếu có tiếng kêu lạ từ động cơ thì nên tắt máy và đưa tới xưởng bảo dưỡng để kiểm tra toàn bộ.
Tác hại của việc đổ nhầm dầu vào xăng
Việc đổ nhầm dầu vào máy xăng có thể khiến bó máy, gẫy tay biên
Trường hợp này hiếm khi xảy ra hơn vì vòi bơm diesel tại các cột bơm nhiên liệu tiêu chuẩn luôn được thiết kế to hơn miệng bình nhiên liệu của xe hơi chạy xăng nên hiếm khi bị nhầm. Tuy nhiên nếu xảy ra đổ nhầm dầu vào động cơ xăng sẽ gây ra hiện tượng xả nhiều khói muội do dầu không được đốt hết, dần chuyển sang kẹt và bó động cơ do muội bám vào thành xy-lanh nhiều làm kẹt pít-tông. Do đó, nếu xe đang di chuyển với vận tốc cao và bị bó máy, hậu quả của việc này khá nặng nề có thể dẫn tới gãy trục khuỷu, làm hỏng động cơ.
Cách xử lý: Trong trường hợp phát hiện đổ nhầm diesel vào động cơ xăng sớm, tùy thuộc vào lượng diesel đã đổ vào bình (trên hay dưới 10%) và loại động cơ xe là đời cũ hay mới, người sử dụng cần có các phương án xử lý khác nhau. Tuy nhiên trong mọi trường hợp, cách tốt nhất là tuyệt đối không khởi động xe (hoặc tắt ngay động cơ nếu vừa đổ nhiên liệu vừa nổ máy), sau đó tiến hành rút hỗn hợp diesel pha xăng hết ra khỏi bình.
Nếu lượng dầu diesel đổ vào ít (dưới 10%) so với dung tích bình xăng và động cơ xe thuộc dòng đời cũ, không sử dụng phun xăng điện tử, có thể đồ đầy bình xăng để hòa tan diesel và xe vẫn chạy được bình thường, chỉ hơi khói hơn một chút. Nếu là động cơ hiện tại, cách tốt nhất là kéo xe về gara để hút hết nhiên liệu ra, đổ xăng mới vào súc sạch động cơ, bơm cao áp, vòi phun xăng… sau đó đổ xăng lại vào là có thể chạy xe bình thường.
Đổ nhầm xăng A92 và xăng A95
Trên thị trường hiện nay có hai loại là xăng A92 và A95. Các con số 92 và 95 là chỉ số Octan RON, biểu thị khả năng chống kích nổ của xăng. Xăng có chỉ số Octan càng cao thì tính chống kích nổ càng cao. Xăng A95 (hay Mogas 95) là loại xăng cao cấp, có khả năng chống kích nổ cao và giúp động cơ hoạt động trơn tru hơn.
Theo thói quen, người sử dụng thường hay dùng xăng A92, do đa số cây xăng hiện nay chỉ bán loại xăng này. Trong một thời gian ngắn khó có thể thấy được hậu quả của việc sử dụng xăng không đúng loại. Nhưng các nhà thiết kế động cơ cho rằng, do động cơ xăng là dạng đốt cháy cưỡng bức nên họ thường cố gắng tìm mọi giải pháp để tránh không gây hiện tượng kích nổ. Với những động cơ có tỷ số nén lớn hơn 9,5:1 thì nên sử dụng xăng RON 95 và ngược lại nếu tỉ số nén dưới 9,5:1 thì nên sử dụng xăng RON 92.
Theo anh Mạnh Thắng, một người nhiều kinh nghiệm trong việc vận hành xe hơi: “Thông thường lái xe chỉ đổ nhiên liệu khi gần cạn vì vậy 2 loại nhiên liệu này có pha trộn thì tỉ lệ sẽ hoàn toàn chênh lệch. Tuy nhiên đổ xăng có chỉ số Octan thấp hơn sẽ làm xe đi ì hơn, động cơ không hoạt động trơn tru được. Ngoài ra đối với một số ô tô đời cao nếu đổ xăng Octan thấp như A92 nhiều xe có thể xuất hiện cả đèn báo lỗi động cơ (đèn cá vàng)”.
Mặc dù hậu quả việc đổ nhầm xăng không quá lớn nhưng do tùy theo từngmẫu xe mà có các yêu cầu đổ xăng khác nhau nên yêu cầu tài xế cũng cần lưu ý để động cơ được vận hành tốt nhất. Trong trường hợp đổ lẫn xăng, nhiều khả năng sẽ nổi đèn báo check động cơ (đèn cá vàng) thì cách đơn giản nhất là chủ xe cần đi vệ sinh lại bộ phận kim phun mới giải quyết được vấn đề.
Lưu ý, trong hai trường hợp đổ nhầm nhiên liệu trên, sau khi súc rửa động cơ, bạn nên thay luôn lọc xăng, lọc dầu để loại bỏ những nguy cơ gây hại cho động cơ
Làm thế nào để phòng tránh được việc đổ nhầm nhiên liệu vào xe ô tô?
Trên thị trường hiện nay có khá nhiều loại xe vừa có phiên bản động cơ xăng và động cơ dầu (diesel) đang lưu thông. Có thể kể ra như Ford Focus, Ford Everest, Mitsubishi Pajero Sport, Mitsubishi Triton, Hyundai Santa Fe, Kia Sorento, Kia Carens, Toyota Fortuner, Mercedes-Benz GLK,…
Nhân viên bán xăng có thể sẽ không nhớ hết nổi chiếc xe của bạn chạy xăng hay diesel. Với tư tưởng “phòng còn hơn chống”, bạn nên thực hiện một số việc sau để hạn chế việc đổ nhầm nhiên liệu:
– Dán đề can loại nhiên liệu cho xe ở miệng bình nhiên liệu. Một số xe đời mới đã dán sẵn, thậm chí thay nắp bình nhiên liệu chống đổ nhầm.
– Mua xăng dầu thì phải xuống xe, thông báo loại nhiên liệu và kiểm tra xem nhân viên có đổ đúng loại nhiên liệu không.
– Để tránh nhầm khi cho mượn xe, chủ xe nên đổ đầy bình hoặc phải dặn cẩn thận người mượn.
